Kırmızı Pancar (Beta vulgaris L.) Yetiştiriciliği

Eski Yunanlılar ve Romalılar zamanında pancar, sebzeler içinde önemli yeri olan bir sebzedir. Ancak düzenli olarak yetiştiriciliğinin 16. Yüzyılda yayıldığı görülmektedir. Akdeniz kıyı şeridi, Ege denizi çevresi, Batı Anadolu, Hindistan ve Orta Asya pancarın anavatanı olarak kabul edilir.

Ülkemizde kırmızı pancar endüstriyel anlamda sadece turşuluk olarak kullanılmaktadır. Kırmızı pancar içermiş olduğu çok zengin ve güzel renk maddesiyle tabii gıda boyası gibi kullanılır. İnsanların çok eski yıllardan beri pancarı tanıdığı ve tükettiği bilinmektedir. 

Özellikle besin içeriği ve sahip olduğu doğal antioksidanlar kırmızı pancarın insan beslenmesindeki önemini attırmaktadır. Kırmızı pancar pembemsi rengini kanserle mücadelede etkin antosiyanlardan olan betacyanin maddesinden alır. Kırmızı pancar suyunun, bazı yeşil sebzelerde yüksek miktarda yer alan nitrat ve nitritin indirgenmesiyle oluşan nitrozaminlerin etkisinden kanaklanan hücre mutasyonlarını potansiyel azaltıcı etkisinin olduğu bildirilmektedir. Ayrıca bünyesinde yüksek miktarda folate içermektedir.

Morfolojik Özellikler

Pancar çok gelişmiş bir kök yapısına sahiptir ve bu kök sistemi sayesinde kuraklığa son derece dayanıklıdır. Kök gelişmesi varyetelere göre önemli değişiklikler göstermektedir. Bazı varyetelerde pancar kazık kökün depo haline gelmesinden oluşurken bazı varyetelerde ise pancarın bir kısmı kazık kökten bir kısmı da hipokotilin gelişmesinden oluşur. Pancar enine kesildiği zaman odun ve soymuk dokularından oluşan halkalar görülür. Pancara rengini veren antosiyan soymuk dokularında daha fazla, odun dokularında ise daha az miktarda görülür. Pancarda renk çok önemli bir faktördür. Açık kırmızıdan koyu kırmızı renge kadar çok değişik varyasyona sahip çeşitleri görmek mümkündür. Kısa sürede pancar oluşturan çeşitlerde pancar rengi daha açık, geçci çeşitlerde ise renk daha koyudur, ayrıca sarı renkli pancar oluşturan çeşitlerde vardır. Pancar bitkisi oldukça bol yaprak meydana getirir. Yapraklar hemen pancarın üstünde bir rozet şeklinde dizilmişlerdir. Yaprak sapı, yetiştirme sıklığına, sulama durumuna ve güneşlenmeye bağlı olarak kısalır veya uzar. Yaprak sapı yeşil ve mor renkli olabilir. Taze pancar yaprakları ıspanak gibi değerlendirilir, kırmızı pancarın şeker pancarı üretimi yapılan bölgelerimizde tüketilme alışkanlığının olmayışı büyük ölçüde bu nedenlere bağlamak mümkündür.